Afscheid beleven: belevingstheater als middel bij rouwverwerking

Maandag 6 maart kwam van Lia het telefoontje dat Gunther was overleden. Er moest even wat geregeld worden voorde bibliotheek in Almelo waar ik een voorstelling Dat ben jij Kiki zou geven op vrijdag 10 maart, de dag van de afscheidsplechtigheid voor Gunther.

Afscheid:
Hoe beeld ik dat uit zonder taal, met beelden en situaties die herkenbaar zijn en de essentie raken?
Welke symbolen gebruik ik om dit te bereiken?

Dat het iets met vlinders zou worden had ik al met Lia besproken, maar het moest meer warmte krijgen, meer interactie, meer oproepen. Niet alleen statische dingen, maar ook beweeglijke poppen die door hun beweging emoties kunnen oproepen. Emoties van vreugde en verdriet.

Het gaat tenslotte in eerste instantie om een stuk te maken wat mee helpt het begrip afscheid vorm te geven voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking.

Rond.
Bollen. Gekleurde lichtbollen die wisselen van kleur kunnen symbool zijn voor allerlei gedachten.
Bollen. een grote bol kan het begin aangeven van een nieuwe verschijningsvorm van Gunther. Een elf misschien,beelden van in het bos dwalen, kruiden eten en zwiepende takken schieten door mijn hoofd. Hield Gunther van de natuur?
De elf kan dan uit de bol komen en vanuit het midden contact zoeken met de mensen in de kring.
Kan ik deze bol ook van kleur laten wisselen?
Alle aanwezigen zijn op een of andere manier verbonden met Gunther........ Linten. Linten die vanuit de kist komen. De mensen zitten in kringen om de kist.












De vlinders geven de eeuwige cyclus aan. Van ei tot vlinder. Kleurige vlinders zijn de boodschappers voor Gunther naar ons. Welke boodschap zij bengen moeten we zelf invullen.













Wij groeten Gunther met bloemen. Bloemen en vlinders zijn met elkaar verbonden.
Het eindigt met dat de wind gaat liggen en op de kist samen met de elfpop tot rust komt.




















Er moest muziek komen. Het liefst muziek die ik nog niet voor andere stukken had gebruikt.
Heb een keus gemaakt uit:

• Narada Collection Part 2
• Cirque du Soleil
• Bewerkingen van Heerke Plantinga

Ik hoor van Floortje Smit dat er tv opnames gemaakt worden voor Club van 100. Dit maakt het extra spannend.
Ik vind het een grote verantwoordelijkheid, maar als dit helemaal goed lukt vallen mijn ideeen toch op zijn plaats.
Iets doen met begrafenissen. Wie had ooit gedacht dat dit uit zou komen.

Het begrip: "In geuren en kleuren iets vertellen " heeft voor mij een nieuwe betekenis gekregen.

DE ERVARINGEN TIJDENS DE PLECHTIGHEID
Natuurlijk is het erg spannend als er een camara op je gericht is, maar nu was het extra spannend. Ik voelde ook een grote verantwoordelijkheid naar Gunther en naar Lia, Rob, de meiden en de familie. Het moest wel waardig zijn en oproepen naar zijn bedoelingen.
Het was helemaal goed.
De rainsticks deden hun werk. De mensen werden hierdoor allemaal gericht op wat er ging gebeuren. Het zachte geluid maakte iedereen rustig. Men raakte vooral op zich zelf gericht. De klankschalen, de duimpiano, de geluiden deden wat ze moesten doen. Rust. Verwachting.

De symboliek van de linten als teken van verbondenheid met Gunther en Lia was overweldigend. Het rode lint als bloedband naar mama riep bij mij, bij het uitreiken veel emotie op.

Toen kwam de elf. Gunther had gekozen voor deze verschijningsvorm om in een soort van fysiek afscheid te kunnen nemen van iedereen. Oma raakte overweldigd door het popje. Ze sprak met hem alsof het Gunther zelf was. Toen kon ik geven. Het popje heeft nog lang bij oma gezeten.
Ik merkte ook tekenen van herkenning. Men herkende in het popje de grapjes en de manier van doen van Gunther.

Staan we dan met z'n allen dan zover open dat we verder naar buiten reiken dan iedereen voor mogelijk acht? Gevoel moet een groot ding zijn.

De aanraking van de zachte vlinders riep bij veel mensen emoties op.
Ik had het gevoel dat ik gestuurd werd. Misschien door een hogere macht. Zeker door mijn gevoel voor anderen te kunnen geven waar ze alleen niet bij kunnen.

De kleine papieren vlinders waren een goed symbool. Iedereen hielp mee ze uit te delen.
De bloemen, kinderen die tekeningen gaven.

Tijdens de fluitmuziek die ik zelf speelde voelde ik me even helemaal afgesloten van wat er gebeurde. Ik was even alleen op de wereld. samen met het abstracte fenomeen afscheid.

De afronding voelde heel goed. De wind, die het popje wat op de kist lag samen met de mooie bloemen, afdekte. De geur. Het viel allemaal op zijn plaats.

Het begrip: "In geuren en kleuren iets vertellen " heeft voor mij een nieuwe betekenis gekregen.

Waar ik echter niets van begrijp is, dat er van de medebeoners van Gunther eigenlijk niemand bij de speciaal voor hen gemaakte ceremonie aanwezig was. Gelukkig was er 1 belangrijke bewoonster wel. Zij werd helemaal rustig en ingetogen en heeft, zoals ik aan haar reactie kon zien, al haar emoties beleefd en misschien zelfs wel een plekje gegeven.

Je kunt je toch niet voorstellen dat je, ondanks dat we niet weten wat het bij deze mensen teweeg brengt, zonder om te kijken, te beleven, etc. zonder afscheid te nemen de volgende dag gewoon door gaat met je leven. Als of er niks gebeurt is. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is dat mensen komen en gaan, verschijnen en verdwijnen.
Als dit zo is vind ik wel dat de cultuur binnen deze leefgemeenschappen erg verarmd is.
Of durven we als begeleiders de confrontatie met onze en andermans gevoekens niet aan???????